Vài lời với GS Nguyễn Đăng Hưng, nhân sự kiện xét xử vụ án Trương Duy Nhất

Thưa GS Nguyễn Đăng Hưng (GS. NĐH)!

Bần vốn ít có điều kiện giao du với giới trí thức có học hàm, học vị to như GS, nên xin được thứ lỗi là trước tới nay chẳng biết GS đã làm được những việc gì cho đất nước và dân tộc này. Nhưng Bần vẫn có một niềm tin sắt đá là GS (một người từng định cư ở Bỉ hơn 50 năm, như GS giới thiệu) mà nay về với đất mẹ, để những ngày tháng cuối của cuộc đời GS lại có dịp nặn nên những con chữ mang nỗi niềm trăn trở như vầy… thì chí ít GS cũng là người không có thái độ thờ ơ, vô cảm với xã hội.

Quan điểm của GS như thế nào, đánh giá của GS ra sao về các sự vật, hiện tượng quanh mình là quyền tự do ngôn luận của GS. Cũng giống bao nhiêu công dân VN khác, quyền bày tỏ quan điểm, chính kiến của GS vẫn vẹn nguyên và hoàn toàn được tôn trọng đấy chứ, không những nó tồn tại trên trang nhà của GS mà còn được một số người đồng cảm, chia sẻ, mang về trang trí trên trang nhà của họ, vậy thì có thể khẳng định rằng GS và vô khối người khác đang rất được “tự do ngôn luận” trên đất nước VN nhỏ bé này đấy chứ nhỉ.

Thế nhưng nhân tiện GS có lời nói tốt cho anh Trương Duy Nhất, một bị can trong vụ án “Lợi dụng quyền tự do dân chủ” (Đ.258 BLHS) vừa lãnh án 2 năm tù và qua một vài phân tích của GS mà kết luận anh Nhất vô tội, hơn nữa còn có lời khuyên “tha bổng anh Trương Duy Nhất là phán quyết có lợi cho Đảng, nhà nước…” thì Bần thấy có mấy điều muốn được tranh luận với GS sau đây:

Trước hết, GS so sánh luật của Bỉ, và quá trình làm báo chính danh trước đây của Gs tại đây để cho rằng anh Nhất viết blog chính danh tại VN là không đáng bị bắt? Vâng! biết bao người làm báo, viết blog chính danh ở VN vẫn còn sờ sờ ra đấy mà có bị bắt gì đâu, chẳng hạn như Quê Choa, Huỳnh Ngọc Chênh, Osin Huy Đức… có thấy bị bắt đâu, mà những người này cũng viết nhiều bài “hóc búa ” ấy chứ!, hóc búa như  osin Huy Đức là cùng, nhưng tại sao chỉ anh Nhất bị bắt, hoặc giả có thêm anh Phạm Viết Đào nữa… thế thôi. Vậy ở đây không phải là viết blog chính danh hay không chính danh; cũng không phải là viết bài hóc búa hay không hóc búa… mà vấn đề là nội dung bài có phản ánh đúng sự thật hay không, có được tác giả nhìn nhận theo góc độ khách quan của một nhà báo chân chính hay không, hay là vì một lý do nào khác.

Theo bài viết của GS, GS cho biết đã im lặng theo dõi một thời gian, cũng là để tự thẩm định xem anh Nhất đã làm sai điều gì trước khi có đánh giá về vụ việc. Bần rất hoan nghênh cách ứng xử này của GS, nhưng Bần thấy tiếc là GS đã có được sự chủ động im lặng lắng nghe, đã bình tình để nhìn nhận sự việc cho thấu đáo, nhưng rồi GS lại không tìm hiểu thông tin theo các nguồn khách quan khác nhau để đánh giá mà “nhai lại” luận điểm hết sức cũ và phiến diện, thậm chí còn gần như bê nguyên ý tứ mà "người ta" vẫn đem ra chất vấn trên báo mạng rằng khách thể bị xâm hại là ai? thiệt hại như thế nào? Bị bôi nhọ ở câu nào, chữ nào, sự kiện nào…? sao không mời khách thể xâm hại ra chất vấn trước tòa...?

GS từng có thâm niên làm báo hẳn sẽ hiểu lý lẽ đơn giản này: một câu nói mang tính xuyên tạc, xúc phạm của một nhà báo hẳn khác xa câu nói xuyên tạc, xúc phạm của một chị bán cá ngoài chợ. Với chị bán cá, khi bức xúc, chị ấy sẵn sàng xắn ống quần lên để chửi tất tật tổ tông người nào đó làm cho chị ấy bức xúc, lời nói của chị ấy rất đơn giản để kết luận là xúc phạm hay xuyên tạc... thế nhưng những lời nói của chị ấy cũng chỉ chói tai những người chứng kiến ở đó, hoặc có chăng trở thành câu chuyện làm quà cho một ai đó sau này muốn nhắc lại. Trái với cách nói của chị bán cá, nhà báo với thâm niên tác nghiệp trên lĩnh vực báo chí, với hiểu biết xã hội, với trình độ điêu luyện mang tính nghệ thuật con chữ như anh Nhất thì chả dại gì Nhất viết ra những lời bộc trực như chị hàng cá cả, mà trái lại sự thâm thúy chính là căn nguyên của những tác hại về lâu, về dài.

Với tư cách là một nhà báo, có hiểu biết pháp luật mà vi phạm pháp luật là hành vi được xét đến tình tiết tăng nặng tội phạm. Những bài viết lồng chủ ý mang tính chủ quan để hướng dư luận hiểu sai về thể chế, về những người đang lãnh đạo đất nước, làm cho người đọc ngộ nhận thông tin, dẫn đến có những phản ứng tiêu cực: bất tín lãnh đạo, bất tin chính sách… những bài viết này được lan truyền rộng, được nhiều người vào tham gia bình luận tung hê theo các luận điểm xuyên tạc đó là  minh chứng rõ nét về hậu quả của hành vi, trong khi chính tác giả biết rõ, biết trước điều đó mà không chủ động kiểm soát, để trang blog của mình trở thành diễn đàn cho những người không thiện chí tiếp tục đưa ra những thông tin xuyên tạc, bóp méo sự thật… như vậy, đây còn là tình tiết tăng nặng nữa cần được xét tới.

GS có đặt vấn đề: nếu anh Nhất nói sai, hay xuyên tạc vụ việc gì đó, sao các tờ báo chính thống công khai khác không tranh luận để làm rõ vấn đề… thì xin thưa với GS rằng, nếu ở VN chỉ có một Trương Duy Nhất, có thể người ta làm thế được, nhưng một Nhất làm đuợc thì sẽ có nhiều Nhất khác làm theo, mà làm theo cái đúng thì nên khuyến khích, nhưng làm theo cái sai, cái vi phạm pháp luật thì có nên khuyến khích không GS? Nếu cứ là blog chính danh thì ai muốn nói bậy bạ gì thì nói, và các cơ quan báo chí chính thống chạy theo để đối thoại, đính chính thì sẽ như thế nào? Các báo ấy không còn việc gì để làm hay sao cứ phải chạy theo những điều vô nghĩa ấy? Không ít bạn đọc blog trước cách viết bậy bạ, nặng về suy diễn chủ quan của Trương Duy Nhất và Phạm Viết Đào đã đặt luôn “tên chết” cho hai người này là “Một cách nhìn lác” và “Phạm viết bừa”, cho thấy cái mà GS ca ngợi lại khiến nhiều người cảm nhận theo chiều ngược lại.

Còn nói đến điều 258 BLHS, GS cho rằng điều luật này vi hiến, thực ra cũng là một cách “nhai lại” đã quá cũ. Hiến pháp quy định công dân VN có quyền tự do ngôn luận…bác Hồ cũng từng đề cao vấn đề này trong bản Tuyên ngôn khai sinh nước VNDCCH, so với những quy định trong điều 258 BLHS chẳng có gì sai cả. Thứ nhất, điều luật đặt ra chế tài đối với người nào “lợi dụng các quyền tự do dân chủ có hành vi xâm hại…” Nghĩa là trong hơn 90 triệu người dân đang được hưởng quyền tự do dân chủ với tư cách công dân VN như nhau, chỉ có người nào có hành vi lợi dụng quyền đó để xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân khác, tổ chức khác, chứ nếu không xâm hại thì chẳng pháp luật nào can thiệp vào làm gì cả GS ạ. Thứ hai, điều luật 258 được ban hành bởi Quốc hội nước CHXHCNVN, là điều luật đang có giá trị pháp lý hiện hành, do đó mọi công dân đều phải có trách nhiệm tuân thủ, bất luận người đó là phóng viên hay buôn bán cá. Nếu muốn xóa bỏ, GS chờ đến kỳ họp quốc hội tới để kiến nghị nhé, còn một khi quốc hội chưa bãi bỏ thì ngay với GS cũng phải chấp hành. Không rõ ở Bỉ thế nào, nhưng ở Nga thì hành vi của Trương Duy Nhất đã bị xử về tội vu khống rồi GS ạ, chỉ có điều ở VN chưa quy định tội vu khống mà khách thể là tổ chức, chứ không thì anh Nhất còn tệ hại hơn ấy chứ.

Thôi, có lẽ bấy nhiêu cũng đủ để GS ngẫm thêm trước khi phán xét vấn đề gì, và cũng mong muốn GS bớt chút thời gian đọc qua các blog khác (ngoài mấy trang như bô xít, ba sàm, quê choa, người lót gạch…) để có cái nhìn khách quan hơn về sự việc. Việc nêu quan điểm cá nhân là một việc bình thường, thì mong GS cũng thông cảm và xem phản bác của Bần cũng là một việc làm tương tự, GS có sở trường ở lĩnh vực cơ học, là một trong những GS hàng đầu của VN ở lĩnh vực này, điều đó không có nghĩa là tất cả các lĩnh vực khác GS đều thông thái. Bởi thế, thêm một chút bình tâm, thêm một khoảng thời gian để lắng nghe có lẽ sẽ không phải là một sự thừa thãi quá đáng, phải không GS?
Về việc bắt Trương Duy Nhất, Bần đã có cuộc “trưng cầu dân ý” ở đây, mời tham khảo thêm.

Bần Cố Nông