Nguyễn Phương Uyên - Đáng thương hơn đáng trách

 Là cư dân mạng, thời gian qua hẳn bạn đã không bỏ qua thông tin về vụ cô sinh viên có gương mặt khá dễ thương của Trường Đại học Công Nghệ Thực Phẩm Tp. Hồ Chí Minh tên Nguyễn Phương Uyên, đã có hành vi rải truyền đơn nội dung chống chính quyền tại cầu An Sương (TPHCM). Thông tin về việc làm của cô cũng có khá nhiều chiều, người thì tỏ bày chia sẻ, cảm thông cho những bồng bột bởi hoàn cảnh của cô, mong muốn dư luận cảm thương mà bớt “ném đá” đối với cô; có người lại khắt khe hơn khi đánh giá sự việc, cho rằng cô đã là một công dân trên 18 tuổi, lại là sinh viên nên ít nhiều cũng đã ý thức được sự nguy hại từ hành vi của mình… nên cần có hình thức xử lý nghiêm để làm gương, kịp thời cảnh báo, ngăn ngừa những bạn trẻ khác đang manh nha kịp thời dừng lại trước khi quá muộn. Bên cạnh đó, không ít ý kiến lại cố tình nhập nhằng, đánh lận trắng- đen về sự kiện để gán tội cho chính quyền, gỡ tội cho cô… nhưng không vì thương cô mà vì động cơ chính trị thâm sâu của họ.

Sự việc đơn giản là: Ngày 10-10-2012, Nguyễn Phương Uyên cùng Đinh Nguyên Kha vì mục đích kinh tế, nhận lời thực hiện yêu cầu của Nguyễn Thiện Thành (đối tượng thành viên nhóm Tuổi trẻ yêu nước, từng tham gia dán cờ vàng ba sọc đỏ và truyền đơn chống chính quyền, hiện trốn qua Thái Lan, đang bị truy nã.) đã thực hiện hành vi rải khoảng 1000 tờ truyền đơn xuống khu vực cầu An Sương bằng thiết bị hẹn giờ khá tinh xảo. Sau khi thực hiện xong, Kha và Uyên chụp hình hiện trường rồi gửi cho Thành để “báo công”. Ngày 20-10-2012, cơ quan an ninh điều tra tỉnh Long An đã phối hợp công an TPHCM sau khi điều tra, xác định chính xác đối tượng đã khởi tố vụ án và tiến hành bắt giam Kha và Uyên. Cái dở của cơ quan điều tra là thông báo cho gia đình chậm khiến dư luận không có được thông tin chính thức (tuy nhiên vẫn đúng quy định của pháp luật). Hay tin, Nguyễn Thiện Thành và các thành viên nhóm Tuổi trẻ yêu nước đã nhanh chóng sử dụng mạng internet, đặc biệt là mạng facebook loan tin Nguyễn Phương Uyên bị bắt cóc và đưa ra lý do bắt cóc là “tham gia biểu tình chống Trung Quốc” và “làm bốn câu thơ chống Trung Quốc”…. Thành và Vũ Trực (cầm đầu tổ chức Tuổi trẻ yêu nước, hiện ở Mỹ) đã khéo léo sử dụng hình ảnh của Uyên (mà “quên” mất Kha) để dễ dàng có được sự đồng tình ủng hộ của dư luận, thêm vào đó Thành đã nhanh chóng thu thập danh sách lớp học của Uyên để bịa ra cái gọi là “Thư ngỏ gửi Chủ tịch nước của các bạn sinh viên”, đưa danh sách này vào đánh lừa dư luận là các bạn sinh viên này đã đồng ý ký tên. Nhưng sự thật đã đánh gục Thành khi y không có được mã số thẻ sinh viên, đành phải bịa ra để thuyết phục dư luận, và đương nhiên vì bịa không có cơ sở và những con số thì không thể không đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Khi sự thật được phơi bày, không ít người cố tìm cách lý giải rằng các em sinh viên bị ép phải phủ nhận đã ký tên, nhưng điều chắc chắn mà các vị ấy đều hiểu là một khi danh sách của Nguyễn Thiện Thành đưa vào “thư ngỏ” kia và danh sách lớp học do nhà trường quản lý được đối chiếu với nhau, thì chắc chắn rằng những lý giải trên sẽ trở thành những cái tát tai, vỗ thẳng vào miệng các vị ấy.

Còn nhiều tình tiết khá “thú vị” mà Thành có được trong thời gian làm quen với Phương Uyên, đã được y nhanh chóng sử dụng để đánh động lòng người, chẳng hạn: tấm hình Phương Uyên trong trang phục đoàn viên thanh niên được y biến tấu, tự phong cho Uyên là “cán bộ Đoàn trường” năng nổ, nhiệt huyết, là “phát thanh viên”… được nhiều bạn sinh viên hâm mộ…những tấm hình lúc nhỏ của Uyên cũng được thêu dệt về một quá khứ dễ xúc động lòng người. Diễn đàn Truyền thông công giáo của DCCT tại TPHCM cũng đã không mệt mỏi theo Thành đơm đặt để “bênh vực” cho Uyên, họ rất khôn ngoan khi “bập” ngay lấy mẹ Uyên và khai thác tâm lý hoảng loạn của người mẹ khi đi tìm con để “gà” cho bà những câu hỏi thâm thuý mà ngay cả với một người bình thường cũng khó nhận biết ác ý của họ để bà bộc lộ cảm xúc mà chúng nâng lên thành quan điểm, và thế là bà vô tình trở thành đồng minh của họ để lên án chính quyền với các tình tiết “đau lòng” được khai thác triệt để như “em trai gọi điện tìm chị”, “mẹ gửi lời nhắn cho con gái”…

Công bằng mà nói, ngay với Nguyễn Phương Uyên, sau khi bị bắt thì dư luận nói gì, khen hay chê, ủng hộ hay phản đối… đều ngoài khả năng kiểm soát của cô. Gia đình cô trong tâm trạng hoang mang chưa biết con mình sẽ ra sao thì bất cứ sự chia sẻ cảm thông và bênh vực cho con mình họ đều dễ dàng đón nhận, họ chẳng khác gì những kẻ đang sắp chết đuối nên hễ bám víu được vào đâu là bám, với hy vọng con mình thoát tội. Họ không cần biết cũng như không đủ bình tĩnh và sáng suốt để đánh giá sự việc khách quan và trên cơ sở pháp lý, dù pháp luật có quy định gì đi nữa, có chính đáng tới đâu họ cũng chẳng màng. Việc họ quan tâm hiện nay là làm cách nào để con họ được bình an trở về. Đó là tâm trạng của những người trong cuộc.

Còn những người khai thác hình ảnh của Phương Uyên cho ý đồ chính trị. Họ có thực sự xót thương cho Uyên? Chúng ta thử tìm câu trả lời cho những câu hỏi sau:

-         Tại sao họ chỉ khai thác hình ảnh của Phương Uyên mà không phải là Kha? Sao không tỏ lòng “xót thương” cho cả hai (vì cả hai cùng thực hiện một vụ việc)?

-         Họ luôn gán cho Uyên tình tiết làm bốn câu thơ chống Trung Quốc mà bị bắt, vậy bốn câu thơ đó là gì? Các vị Bùi Chát, Lý Đợi làm thơ chống đối nặng nề vẫn còn nhởn nhơ đấy, thơ của Uyên chống mức nào mà bị bắt?

-         Những tình tiết “bạn của Uyên” kể rằng, nói rằng… được nhắc đến trong rất nhiều bài viết. Vậy người đó là ai? Là đồng bọn hay lại do Thành bịa ra? Lời nói người đó (nếu có) liệu có đáng tin?

Trên cả vẫn là sự thật. Một nửa của sự thật thì cũng không còn là sự thật. Dù có nhập nhằng, lấp liếm để lừa dư luận đến đâu đi nữa, thì khi sự thật được phơi bày, những trò ảo thuật kia dù đang rất được dư luận quan tâm, nhưng cũng sẽ phải đón nhận hậu quả là sự ghẻ lạnh của dư luận. Với Phương Uyên, cô sẽ phải chịu trách nhiệm cho những bồng bột, nông nổi của mình. Nhưng hy vọng, cuộc đời có lúc thăng, lúc trầm, trong đời ai không khỏi một lần mắc lỗi. Biết nhận ra để sửa đổi, biết đứng lên sau vấp ngã mới là đáng quý. Hy vọng Phương Uyên sẽ là người như thế.

Lão Nông